سالک – لیشمانیوز

.

این بیماری توسط انگل میکروسکوپی ایجاد می شود که بوسیله نوعی پشه منتقل میشود. بیماری به خودی خود مسری نیست ولی شخص یا حیوان آلوده میتواند پشه ها را آلوده کند و آنها به نوبه خود حیوان یا انسان بعدی را مبتلا می کنند. پس در صورتیکه دامپزشک به شما گفت که زخم روی بینی سگ شما سالک است، نگران نشوید . بیماری از زخم به شما سرایت نکرده است.

.

مخزن این بیماری بسته به نوع انگل، جوندگان، سگ، روباه، شغال و یا انسان می باشد. این بیماری دو نوع کلی دارد.

.

۱- بیماری سالک یا نوع پوستی لیشمانیوز که شکل معروف آن است که بوسیله لیشمانیا تروبیکا (L.Tropica) و لیشمانیا ماژور(L.Major) ایجاد می شود که زخم پوستی خوش خیمی می باشد و در اغلب نقاط ایران دیده می شود. این شکل بیماری دارای ۴ مرحله:  پاپول یا برجستگی بی درد، مرحله زخم و دلمه ، شروع بهبودی ، بهبودی کامل و به جای ماندن جوشگاه (جای زخم یا اسکار) می باشد.

 پس از یکی دو هفته  در محل گزش پشه،  یک برجستگی قرمز ظاهر می شود که  نرم و بی درد است و در اثر فشار محو نمی شود. پس از گذشت چند هفته یا چند ماه  ضایعه بزرگتر شده و اطراف آن را هاله قرمز رنگی فرا میگیرد و کم کم سفت می شود. پس از گذشت ۲ تا ۳ ماه در روی آن فرو رفتگی به عمق یک میلیمتر دیده می شود. به تدریج سطح این دانه  نرم  می شود و مایع لزجی ترشح می کند و بالاخره ضایعه بصورت زخمی باز در می آید که همیشه تازه است .

.

زخم سالک  بی درد و گاهی دارای خارش خفیف است. هرچه تعداد ضایعات بیشتر باشد اندازه زخمها کوچکتر و بهبودی آنها سریعتر است . بهبودی زخم بتدریج از مرکز زخم شروع شده و دلمه شروع به خشک شدن می کند  و پس از گذشت ۱۲-۶ ماه و گاه بیشتر ضایعه کاملا بهبود می یابد و اثر آن به صورت جوشگاهی فرورفته با حدودی کاملا مشخص و حاشیه ای نامنظم باقی می ماند.

البته دقت کنید که بهبودی زخم به معنی بهبود یافتن حیوان از بیماری نیست چون حیوان هنوز انگل را در بدن و خون خود دارد و می تواند ناقل آن به شما و دیگر حیوانات باشد.

۲- لیشمانیوز احشایی یا بیماری کالاآزار که عامل آن لیشمانیا دونووانی (L.donovani) با لیشمانیا اینفانتوم(L.infantum) است. استقرار بیماری معمولا مخفیانه و بدون علائم مشخصی پس از گزش پشه صورت می گیرد و به کندی پیشرفت می کند . تظاهرات آن با تب نامنظم و مواج تا ۴۰ درجه سانتیگراد با بیقراری ، درد ناحیه طحال ، سرفه و کم شدن وزن بدن، بزرگی طحال و کبد و در نتیجه بزرگ شدن شکم بیمار ، کم خونی و کم شدن تعداد عناصر سلولهای خونی (گلبولهای قرمز، سفید و پلاکت ها ) ورم صورت و دستها و پاها دیده می شود.

.

در مواردی رنگ پوست بیمار برنزه و تیره می شود که برخی دلیل نامگذاری بیماری را به مرض سیاه (کالاآزار) بهمین دلیل می دانند و برخی نیز به دلیل مرگ و میر زیاد بر اثر این بیماری نام بیماری سیاه به آن داده اند. از بین رفتن سلولهای بیگانه خوار بدن و کاهش قوای دفاعی سبب آمادگی برای پذیرش سایر عفونت ها شده و اگر تشخیص و درمان بموقع انجام نگیرد موجب مرگ بیمار می گردد.

.

بطور کلی تشخیص بیماری لیشمانیوز جلدی و احشایی بشرح زیر است:

لیشمانیوز جلدی: 

۱- وجود پاپول(برجستگی) یا زخم پوستی بیشتر در نقاط باز بدن در منطقه آندمیک که بیش از ۱۰ روز طول کشیده باشد.

۲- وجود پاپول یا زخم پوستی که بتدریج افزایش اندازه یافته ، زخم آن گاه سطحی و برآمده است و گاه بصورت زخم های عمیق و چرکی با کناره های قرمز رنگ می باشد.

۳- دیدن انگل در گسترش تهیه شده از ضایعه پوستی (اسمیر یا کشت)

لیشمانیوز احشایی (کالاآزار ):

۱- بروز علام کلینیکی بصورت بیماری تحت حاد با علائمی نظیر تب ، بزرگی کبد ، بزرگی طحال ، کاهش وزن ، کم خونی ، تغییر رنگ پوست.

۲- علائم بالینی همراه با آزمایش IPA DAT مثبت 

۳- دیدن انگل در گسترش تهیه شده از بافتها (طحال ، مغز استخوان و غدد لنفاوی) و یا بدست آوردن آن در محیط کشت.

.

درمان سالک در انسان طولانی و هزینه بر است و در سگها درمان انجام نمی شود و برای حفظ سلامت خانواده ها سگ مبتلا معدوم می شود. سالک را جدی بگیرید.

.

مطلب کامل را در سایت اصلی بخوانید pezeshk.us